Zabrałam się do lektury książki, ponieważ chciałam zapoznać się z nią zanim pójdę do kina na film. Do dzisiaj nie dane mi było tego filmu zobaczyć, ale jestem wdzięczna za możliwość przeczytania książki. Myślę, że jest ona bardzo ważna i bardzo aktualna w swoim wydźwięku. Szczególnie dzisiaj, gdy na nowo rozgorzała debata dotycząca aborcji.
Choć na okładce napisano, że to "pierwsza pełna biografia" położnej z Auschwitz-Birkenau, ja określiłabym tę pozycję bardziej jako opowieść rodzinną bardzo mocno osadzoną na faktach. Choć widać, że w niektórych momentach autorka musiała dodać coś od siebie, być może coś dopowiedzieć, coś nawet wymyślić. Dlaczego nie zgadzam się z nazywaniem "Położnej" biografią? Ponieważ nie ma w niej żadnych przypisów, żadnych odnośników do konkretnych źródeł (jeśli pominąć wspominany często "raport"). Nie sposób stwierdzić, które informacje wynikają z kwerendy dokumentów, a które są rodzinnymi wspominkami, zasłyszanymi – teraz czy dawniej – przez autorkę. Dla mnie nie umniejsza to wartości pozycji, czyni ją bardziej przystępną dla czytelnika, lżejszą w czytaniu (choć przecież temat jest niezwykle trudny), bardziej kładącą nacisk na ogólne przesłanie życie Stanisławy Leszczyńskiej niż na suche fakty. Trudno jednak obronić tezę, że jest to biografia, tym bardziej pełna.
"Miałam 16 lat kiedy odeszła. Pamiętam wiele, ale moje wspomnienia były zbyt ubogie, by mogła powstać z nich książka. Kiedy po śmierci jej synów zostałam zasypana dokumentami, wspomnieniami i zapiskami o cioci Stasi – poczułam, że jest to swoistego rodzaju testament, który należy wypełnić. Pokazać światu, kim naprawdę była słynna położna z Auschwitz-Birkenau. Napisać nie o ikonie tylko o prostej kobiecie, bo taka była: pełna ciepła i zrozumienia dla każdego człowieka." Tak oto swoją opowieść o cioci rozpoczyna Maria Stachurska (prywatnie m.in. mama Ani Lewandowskiej i teściowa Roberta). Każdy rozdział rozpoczyna się od krótkiej scenki zainscenizowanej przez autorkę. Te momenty są beletryzowane, ukazują główną bohaterkę w działaniu, w otoczeniu najczęściej rodziny. Nie możemy wiedzieć czy wydarzenia tam opisane miały miejsce, czy Stachurska chciała nimi jedynie uwypuklić pewne cechy Leszczyńskiej, uczynić ją jeszcze bardziej ludzką (czy to możliwe?). W każdym razie dodają całości lekkości i, moim skromnym zdaniem, są taką chwilą na wzięcie oddechu.
Kim zatem była Stanisława Leszczyńska, nasza polska służebnica Boża? Zobaczymy ją na przestrzeni wielu dekad, Stachurska nie skupia się li tylko na czasie spędzonym w obozie. Opowieść rozpoczyna od dzieciństwa, w którym miał miejsce bardzo ciekawy epizod. Szkoda, że nie napisała o nim więcej. Chętnie poczytałabym jeszcze o latach, które Stasia spędziła w Brazylii i jaki miały one wpływ na jej późniejsze życie.
Ciężka praca położnej szła w parze z życiem rodzinnym. Stanisława, mocno osadzona w Bożej miłości, w drugim człowieku zawsze dostrzegała Jezusa. Niosła pomoc potrzebującym,, nie patrząc na zawartość portfela. Była bardzo szanowana w Łodzi. Posyłano po nią do rodzących w różnych porach dnia i nocy, a ona zawsze pędziła. Przygotowana, choć zaspana, profesjonalna, choć zmęczona. Niezależnie od narodowości czy wyznania rodzącej.
Gdy wybuchła wojna była już, można rzec, kobietą ustatkowaną, po czterdziestce, mężatką, matką dorosłych dzieci. Miała duże doświadczenie w pracy położnej. Odbieranie porodów było dla niej nie tylko chlebem powszednim, ale codzienną misją do wypełnienia i czyniła to z wielką miłością i szacunkiem zarówno dla położnic jak i nowonarodzonych dzieci. Choć widziała różne domy i przyjmowała na świat noworodki w różnych warunkach, z pewnością nigdy nie spodziewała się tego, co czekało ją w obozie.
Opisy dotyczące Oświęcimia są przerażające, przejmujące grozą. Przewód kominowy, który służył za łózko ginekologiczne. Natychmiastowe uśmiercanie dzieci pochodzenia żydowskiego. Odbieranie aryjsko wyglądających noworodków matkom i wysyłanie ich do Niemiec, położnice wędrujące z nowonarodzonymi kruszynkami do komór gazowych. Brak środków przeciwbólowych czy higieny były dla tamtych matek chyba najmniejszym zmartwieniem. A ona? Ona trwała przy ich. Trzymała za rękę. Modliła się z nimi i za nie. Nie dziwne więc, że nazywały ją mamą, bo nią właśnie dla nich była. Tą, która w całej tej grozie nie zatraciła człowieczeństwa. Która za wszelką cenę starała się uratować życie drugiemu człowiekowi. Która do końca nie traciła nadziei. Uratowała wiele dzieci. M.in. dzięki temu, że tatuowała im niewielkie znaczki tuż po urodzeniu i zapisywała, które dziecko otrzymało jaki znaczek. W ten sposób, jak miała nadzieję, matki będą mogły odnaleźć po wojnie odebrane im dzieci. Była niezłomna w swym działaniu. Również po wojnie.
Dwanaście lat po wojnie napisała swój raport. Dokument, w którym opisała tamte dni. Położna z Auschwitz. Numer więźniarki 41335. Stanisława Leszczyńska. Człowiek już za życia uważany za świętego. Dla wielu ciężarnych i położnic w obozie po prostu mama.
Choć można zarzucić książce, że ma luki, przedstawia postać Stasi na tle rodziny, pracy, Polski, która zmieniała się na przestrzeni kolejnych dekad. Stachurska tworzy piękną, wciągającą, ciepłą rodzinną opowieść o kobiecie niezwykłej. Pisze ładnym językiem, dba o szczegóły, odmalowuje historię dotąd mało znaną. Ilustruje to wszystko całkiem licznymi fotografiami.
Jeśli jesteście zainteresowani postacią Stanisławy Leszczyńskiej to poza książką Stachurskiej i filmem kinowym na jej podstawie możecie jeszcze znaleźć na naszym rynku inne tytuły: "Położna z Auschwitz" Magdy Knedler i "Anioł życia z Auschwitz" Niny Majewskiej-Brow. Rodzina jednak autoryzowała dotąd jedynie książkę, o której dzisiaj piszę. Dwóch pozostałych na razie nie czytałam, choć pewnie po nie sięgnę.
Należałoby "Położńą" rozpowszechnić, nie tylko w Polsce, by jak najwięcej ludzi poznało heroizm Stanisławy Leszczyńskiej. Miejmy nadzieję, że tak się stanie choćby w związku z trwającym od 1992 roku procesem beatyfikacyjnym. Polecam z całego serca.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz