Kolaborantka – Margaret Leroy

Wydawnictwo: Oficyna Gola

Głuchołazy 2013

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

Liczba stron: 398

Tytuł oryginału: The Soldier's Wife

Przekład (z angielskiego): Anna Wojtaszczyk

i Olga Wojtaszczyk

ISBN: 978-3-86380-103-8

 

 

 

 

 

Słowo „kolaborant” ma bardzo negatywny wydźwięk. Nic dziwnego, skoro oznacza ona nic innego niż osobę współpracującą z obcą, narzuconą władzą, a w szczególności z władzą okupanta. Okładka przekonuje czytelnika, że główna bohaterka jest taką właśnie osobą. Czy zgodziła się na współpracę dla zysku, z wygody, czy po to, by ratować kogoś bliskiego – tego nie wiemy. Staramy się nie oceniać, a jednak od razu gdzieś tam z tyłu głowy słyszymy jakiś ostrzegawczy dzwonek, który podpowiada, że kolaboracja jest zła. Dlaczego o tym piszę? Ano dlatego, że wielką winę za te myśli ponoszą tłumaczki, które przełożyły tytuł. Oryginalnie brzmi on bowiem „The Soldier's Wife”, czyli „Żona żołnierza” i jako taki ma głęboki sens (przeczytacie książkę, to zrozumiecie). Czy polski tytuł miał bardziej szokować? Nie wiem. Nie zgadzam się jednak z takim określeniem odnośnie Vivienne.

Wszystko zaczyna się w czerwcu 1940 roku. Guernsey jest jedną z Wysp Normandzkich i choć leży blisko wybrzeży francuskich to pozostaje własnością Korony Angielskiej. Wojna we Francji jest już właściwie przez Niemców wygrana, teraz rozpoczyna się Bitwa o Anglię. Hitler natomiast uznał, że umocnienie Wysp Normandzkich znacznie ułatwi mu osiągnięcie tego celu. Dlatego też niemieckie lotnictwo uderza, zrzucając bomby i siekąc z podniebnych karabinów. Ludność wyspy jest wystraszona i czuje, że rząd angielski zupełnie o niej zapomniał. Trzeba się ratować, trzeba uciekać, zanim wyspa zostanie odcięta od świata. Po wielu dniach rozmyślań Vivienne również postanawia wsiąść na pokład statku, który zawiezie ją do Anglii. Wszystko dla dobra i bezpieczeństwa jej córek – czternastoletniej Blanche, która marzy o wspaniałym, bogatym i modnym Londynie oraz czteroletniej Millie, która nie do końca zdaje sobie sprawę z tego, co dzieje się wokół. Któż zresztą zdaje sobie sprawę?

Problem w tym, że Vivienne w ostatniej chwili zmienia zdanie i razem z najbliższymi zostaje uwięziona na wyspie na kolejne lata pod niemiecką okupacją. Na domiar złego jest świadkiem straszliwego ataku na port, a w sąsiednim domu zamieszkują... niemieccy oficerowie. Życie nie będzie usłane różami. Ba, nawet pięknie kwitnące w ogrodzie kwiaty przyjdzie stamtąd usunąć, by znaleźć miejsce na uprawę warzyw, gdyż odcięta od świata wyspa na wiele lat będzie musiała stać się samowystarczalna. 

Nie zdradzę wiele, gdy wspomnę, że Vivienne niespodziewanie odkryje uczucie do jednego z oficerów – wszak o tym czytelnik informowany jest już na okładce. Czy jednak rzeczywiście miłość Vivienne i Guntera jest zakazana? Przez jakie prawo?

Bohaterowie wykreowani przez Leroy są bardzo ciekawi, a ich rys psychologiczny zasługuje na pochwałę. Są prawdziwymi ludźmi, mają silne strony i słabości. Odkrywają w sobie uczucia i przekonania, które w czasie wojny wychodzą na powierzchnię częściej niż wczasach pokoju. 

Czy wzięcie tabliczki czekolady od niemieckiego oficera to już godzenie się na okupację? A co, jeśli tego oficera przyjmie się we własnej sypialni i to na dodatek nie jeden raz? Czy pomoc więźniowi obozu pracy to bohaterstwo, czy naturalny ludzki odruch?  Jak pogodzić miłość z nienawiścią? Wiele trudnych pytań. Bo „Kolaborantka” to nie tylko romans, o nie. Pytania o wierność złożonej przysiędze schodzą jakby na drugi plan, kiedy wokoło toczy się wojna. Czy w gruncie rzeczy Gunter i Kirył to tak różni od siebie ludzie?

Powieść napisana jest w pierwszej osobie, narratorem jest sama Vivienne, dzięki czemu poznajemy wiele jej przemyśleń. Jednocześnie opisuje wszystko w czasie teraźniejszym, co z kolei wzmacnia napięcie, a relacja staje się czytelnikowi jeszcze bliższa. Autorka nikogo nie ocenia. Pokazuje różne postawy wobec tego, co działo się w czasie II wojny światowej i to my – Ty i ja – musimy sami wyrobić sobie na ich temat zdanie.

Zakończenie książki nie jest ani pozytywne ani negatywne. Ot, życie. Dla jednych toczy się dalej, dla innych się skończyło. Gdzieś tam jest mała iskierka nadziei, że ci, którzy przetrwali, znajdą jeszcze szczęście. Trochę przewidywalne, ale i tak bardzo mi się spodobało.

Temat, który poruszyła Leroy nie jest łatwy. Jednocześnie ukazała go w trochę innym świetle, niż widziałam to w innych książkach. Bardzo dobrze – ilu obserwatorów, tyle wizji świata. Czy jest to książka łatwa w odbiorze? I tak i nie. Z jednej strony zmusza do zastanowienia i przystanięcia na chwilę, zrewidowania swoich opinii i przemyślenia, co ja bym zrobił na miejscu Vivienne (czy innego bohatera). Z drugiej jednak jest napisana pięknym językiem (tu duży plus dla tłumaczek) i w taki sposób, że niemalże się ją „połyka”. Czterysta stron przelatuje niczym tajfun i już się jest na ostatniej stronie.

Nie mam właściwie żadnych zastrzeżeń co do wydania – poza tytułem. Bardzo dobrze zredagowane, a na dodatek eleganckie i klimatyczne dzięki bardzo kobiecej szacie graficznej. Naprawdę gorąco polecam.

 

Książka przeczytana w ramach Wyzwania:

http://dzosefinn.blogspot.com/2014/12/2-przeczytam-tyle-ile-mam-wzrostu.html

 

Szukaj mnie wśród lawendy. Gabriela – Agnieszka Lingas-Łoniewska

Wydawnictwo: Novae Res

Gdynia 2015

3. tom trylogii

Oprawa: miękka

Liczba stron: 220

ISBN: 978-83-7942-697-3

Czekałam na zakończenie tej trylogii, oj, czekałam. Czułam podskórnie, że będzie to najlepsza część, bo przecież Gabi zdawała mi się najbardziej tajemnicza i zamknięta w sobie, choć wszyscy postrzegali ją jako nie do końca odpowiedzialną trzpiotkę. Nie myliłam się. Agnieszka Lingas-Łoniewska mnie nie zawiodła i podarowała na koniec świetną wakacyjną lekturę, którą po prostu pochłonęłam za jednym zamachem.

„Szukaj mnie wśród lawendy. Gabriela” jest doskonałym zwieńczeniem opowieści o wspaniałych siostrach Skotnickich. Mieć takie siostry to musi być wielkie szczęście. Mogą na siebie liczyć w każdej sytuacji. Choć są sobie bardzo bliskie i  bardzo się kochają, to każda z nich ma tajemnice, którymi nie chce i nie potrafi się dzielić. Najwięcej chyba właśnie najmłodsza z nich, Gabi. Nikt nie wie, co tak naprawdę wydarzyło się między nią a Ivo. Dlaczego tak wspaniale zapowiadający się związek – pełen radości, uniesień, niecodzienności i magii – stał się nagle nie do zniesienia? Co sprawiło, że miłość zastąpiły ciągłe kłótnie i nawet pojawienie się na świecie Dario nie było w stanie uratować tego, czego przecież w pewnej chwili oboje chcieli?

Trwają przygotowania do ślubu Zuzki i Roberta. Zosia również zdaje się być szczęśliwa u boku Maksa, choć rozstanie z Adamem na zawsze odciśnie piętno na ich rodzinie, szczególnie na dzieciach. sytuacja nie jest może idealna, ale wydaje się, że bliźniaczki Skotnickie są na naprawdę dobrej drodze do pełni szczęścia. Nadszedł więc czas, by pomóc najmłodszej siostrze. Szczególnie, że „jej Ivo” przylatuje na ślub z nową dziewczyną. Jak zachowa się Gabi? Jaka okaże się Constanza? Jak w tej całej zagmatwanej sytuacji odnajdzie się kilkuletni Dario?

W ostatnim tomie trylogii chorwackiej Autorka dopuszcza do głosu również najmłodsze pokolenie. Robi to z umiarem i wyczuciem, aczkolwiek daje jasno do zrozumienia, że życie nie kończy się na parach, ale dotyczy całych ich rodzin. Uważam, że to bardzo dobry zabieg, taki trochę przywracający do rzeczywistości, a jednocześnie dający spore pole do popisu rodzicom dzieci i nastolatków. Szczególnie pewna grzeczna i świetnie wychowana dziewczynka będzie miała możliwość zamącić w nowym związku swego ojca i zmusi Zuzę do konfrontacji nie tylko ze świeżo poślubionym mężem, ale i samą sobą. Co z tego wyniknie?

Powieść jest lekturą idealną na wakacje. Niezależnie od tego, czy spędzacie je na pięknej, ciepłej plaży, pośród chłodnych górskich szczytów, czy w deszczowym mieście, w którym wydaje się, że tego lata mamy nie najgorszą jesień. Piękna miłosna historia osadzona w realiach codziennego życia współczesnych ludzi koło trzydziestki, prawdziwy szał ciał, jakiego nie było w dwóch poprzednich tomach i urocza Chorwacja. Wszystko zaś doprawione egzystencjalizmem i problemem noszenia masek i dopasowywania się do oczekiwań otoczenia.

Jedna kłótnia sprzed wielu lat, jedno zdanie wypowiedziane w złości – nawet taki drobiazg może zaważyć na losach zupełnie nieświadomych tego zdarzenia ludzi. Przyjaźń, zdrada, chęć zemsty. Miłość, tęsknota, brak zaufania. Cała gama uczuć.

Jak w poprzednich tomach, Autorka w tytułach rozdziałów podaje piosenki i ich wykonawców. Widać, że Gabi kojarzy jej się często z Linkin Park. Trochę żałuję, że nie zaopatrzyłam się wcześniej w ścieżkę dźwiękową – zgodnie z wytycznymi Lingas-Łoniewskiej. Lektura mogłaby się okazać jeszcze ciekawsza. Jednak... po prostu nie mogłam doczekać się tego momentu, kiedy poznam tajemnicę Gabi i dowiem się, dlaczego mimo wszystko obwinia się o to, że Ivo ją zostawił.

Książka ma całkiem dobrą korektę i redakcję. Jakieś drobne błędy nie popsuły mi frajdy z czytania, choć mogłoby być lepiej. Nie mogę tylko zrozumieć systemu wprowadzania tak dziwnych oznaczeń dla przypisów. Wygląda to śmiesznie i trochę żenująco. Ale to już tylko moje czepianie się, bo książka jest naprawdę bardzo udana i gorąco ją polecam. Pobudzi Wasze zmysły.

Książka przeczytana w ramach Projektu:

https://www.facebook.com/pages/Polacy-nie-g%C4%99si-i-swoich-autor%C3%B3w-maj%C4%85/199492823568700

Książka przeczytana w ramach Wyzwania:

http://dzosefinn.blogspot.com/2014/12/2-przeczytam-tyle-ile-mam-wzrostu.html

Dopóki nie zgasną gwiazdy – Piotr Patykiewicz

Wydawnictwo: Sine Qua Non

Kraków 2015

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

Liczba stron: 397

Ilustracje: Rafał Szłapa

 ISBN: 978-83-7924-380-8

Przyznam się Wam, że obawiałam się tej książki i trochę się przed nią broniłam. Po pierwsze postapo to nie do końca mój klimat. Zdecydowanie nie trawię historii o zombie. Nie i koniec! Na dodatek wciąż gdzieś z tyłu głowy dźwięczało pytanie Michała Cetnarowskiego – czy to science fiction czy powieść young adults. Tego drugiego gatunku raczej nie miałam ochoty czytać. Broniłam się, lecz uległam i... Rany, ale mogłam popełnić błąd, gdybym tym razem obstawała przy swoim. Zdecydowanie jedna z lepszych książek, jakie miałam w tym roku w rękach, a przecież było ich naprawdę sporo!

Nie znalazłam odpowiedzi na pytanie Cetnarowskiego i... to chyba dobrze. „Dopóki nie zgasną gwiazdy” wymyka się z tak lubianego przez wielu szufladkowania. Czytelnik otrzymuje książkę z elementami fantasy, sf, postapo, filozoficznymi dysputami... Jest przygoda, jest młody, ciekawy bohater, jest powieść drogi. Są nieznane siły, które zniszczyły świat, który znamy dzisiaj. W końcu – nauka i religia raczej się uzupełniają, niż ze sobą konkurują, co jest przecież tak wyświechtanym motywem, że aż dziwi, iż ludzie nadal z niego korzystają. Patykiewicz odważył się na krok w zupełnie innym kierunku. Przeniósł opowieść postapokaliptyczną z kanałów na górskie szczyty, a ludziom stworzył społeczeństwo, w którym zamiast walczyć ze sobą mają wspólnego wroga. Na dodatek – wroga, którego nie znają i którego utożsamiają z samym Lucyferem.

Tworząc bogaty i pełnowymiarowy świat, Autor wrzuca nas do niego w sam środek ciekawych zdarzeń. Nie bawi się w tłumaczenie tego, co się wydarzyło. Czytelnik dochodzi do tego powoli również dlatego, że sami bohaterowie nie znają prawdy. Zresztą, czym jest prawda? Czy Świetliki, które atakują ludzi i doprowadzają do obłędu są wysłannikami Lucyfera, czy może Boga? A może jeszcze kimś/czymś innym? Cóż takiego miało miejsce przed 300 laty, kiedy znany świat wydawał ostatnie tchnienie? Do czego ostatecznie doprowadził Upadek i czy jest jeszcze dla ludzkości jakaś szansa? Odpowiedzi szukajcie w lekturze. Naprawdę warto.

Bardzo spodobało mi się to, że bohaterowie noszą polskie imiona. Czułam się bardziej swojsko i wyobrażałam sobie, że akcja toczy się w polskich górach. Gdzieś niedaleko, niemal za miedzą, był ten świat – pokryty śniegiem i lodem, w którym na każdym kroku czyhało niewiadome. Przygoda albo Świetlik. Sfora dzikich wilków, a może stado wspaniałych, dostojnych i pomocnych pingwinów. Świat okrutny i przerażający, w którym zgubienie rękawicy kończy się śmiercią, a w najlepszym razie amputacją kończyny. Świat, w którym ludzie mają przypisane z góry miejsce. Społeczeństwo kastowe, żyjące w ciągłym strachu. Patykiewicz wykonał kawał naprawdę świetnej roboty.

Niczym Bilbo, Kacper rusza w nieoczekiwaną podróż, zostawiając za sobą społeczność żyjącą według twardych reguł, w swoistym marazmie. Ludzi dawno już zdali się zapomnieć, czym są marzenia i przygody. Celem stało się przetrwanie. Nawet nie życie, a po prostu przetrwanie. Każdego z osobna i wszystkich jako gatunku. Przyjemności poszły w odstawkę. Marzenia są dla głupców. 

Niezwykła jest również fabuła powieści, liczne zwroty akcji. Patykiewicz wie, jak trzymać czytelnika w napięciu do ostatniej strony, do ostatniego zdania. Zakończenie mnie powaliło, ponieważ zupełnie się czegoś takiego nie spodziewałam. Zresztą na początku wszystko zdaje się być umiarkowanie jasne i oczywiste. Pierwsze wątpliwości zaczynamy mieć, gdy Stach zabiera Kacpra do sygnalizatorni. Potem dostajemy obuchem w głowę, gdy Kacper trafia do Biblioteki i poznaje Łukasza. O tak, Łukasz nieźle namąci. Dalej... dalej będzie już tylko bardziej skomplikowanie.

Podsumowując – „Dopóki nie zgasną gwiazdy” to nowy wymiar polskiej fantastyki. Powieść odważna, nietuzinkowa, czerpiąca z bogactwa świata, ale nie kopiująca go. Interesująca fabuła, świetnie wykreowana postać głównego bohatera. Czytelny przekaz, ładny język, udana redakcja i fantastyczne grafiki, które na długo zapadną mi w pamięć.

Koniecznie zdobądźcie tę powieść i pamiętajcie słowa Łukasza: „Nadchodzi czas, kiedy śmierć okaże się ucieczką słabych, a życie wybiorą tylko najodważniejsi. Wtedy wy staniecie się solą ziemi i światłością świata.”!

Książkę przeczytałam dzięki życzliwości Wydawnictwa Sine Qua Non

http://www.wsqn.pl/

Książka przeczytana w ramach Wyzwania:

http://dzosefinn.blogspot.com/2014/12/2-przeczytam-tyle-ile-mam-wzrostu.html